Strona główna
SZKOŁA PODSTAWOWA NR 23 WE WROCŁAWIU IM. GEN. STEFANA "GROTA" ROWECKIEGO
Szkoła Podstawowa nr 23 we Wrocławiu...
...swymi początkami sięga roku 1946, kiedy to Pan Feliks Ojrzyński podjął się dzieła zorganizowania samodzielnej placówki oświatowej na terenie Wojszyc. Początkowo do szkoły przy ul. Pawiej uczęszczała grupa uczniów klas I - III. Wielu z nich do dzisiaj mieszka na Wojszycach. Kolejne lata funkcjonowania placówki nie należały do najłatwiejszych. Były kolejnymi wyzwaniami dla kolejnych pokoleń lokalnej społeczności. Obecni uczniowie to bardzo często wnukowie i prawnukowie pierwszych absolwentów.
Szkoła w świetle faktów historycznych:
- 1900 - wybudowano budynek przy ul. Pawiej z przeznaczeniem na szkołę ewangelicką
- 1945 - na skutek bombardowań budynek uległ zniszczeniu
- 1946 - częściowy remont budynku z przystosowaniem pomieszczeń na sale lekcyjne; inauguracja pracy szkoły na poziomie klas I-III
- 1949/50 - szkoła przestała być filią placówki na Ołtaszynie
- 1954/55 - adaptacja pomieszczeń w Domu Ludowym przy ul. Przystankowej z przeznaczeniem na izby lekcyjne
- 1960 - dalsza adaptacja pomieszczeń w Domu Ludowym dla potrzeb szkoły
- 1991 - kapitalny remont budynku przy ul. Przystankowej
- 2005 - nadanie szkole imienia gen. Stefana "Grota" Roweckiego
Dnia 10 czerwca 2005 roku
o godz.10.00 w naszej szkole rozpoczęło się dwudniowe święto związane z nadaniem szkole imienia gen. Stefana "Grota" Roweckiego. Uroczystość rozpoczęła się Mszą św. w kościele parafialnym, której przewodniczył J. E. Ks. Arcybiskup Marian Gołębiewski. Podczas Mszy poświęcony został sztandar szkoły ufundowany przez Prezydenta Wrocławia, Wydział Edukacji i Radę Rodziców SP23.
Biografia gen. Stefana "Grota" Roweckiego
Stefan Rowecki w 1915 r.
w Polskich Drużynach StrzeleckichDzieciństwo i młodość
Stefan Rowecki urodził się 25 XII 1895 r. w Piotrkowie Trybunalskim w rodzinie inteligenckiej. Rodzina bohatera miała bogate tradycje patriotyczne. Przodkowie późniejszego Grota walczyli we wszystkich powstaniach. Rodzina Stefana Roweckiego pochodziła w Wielkopolski. Ojciec Stefana o tym samym imieniu przybył do Piotrkowa gdzie się ożenił z Zofią Ulatowską. Oboje zamieszkali przy obecnej ulicy Słowackiego 1(nad dzisiejszą księgarnią). Mały Stefan uczył się w prywatnym polskim gimnazjum (obecnie I LO ). Tam specjalnie nie garnął się do nauki. Został nawet na drugi rok w tej samej klasie. Zdarzały mu się wagary nad stawem Bugaj. Faktem jest jednak, że poszedł do szkoły 2 lata wcześniej. Jego szkolnymi kolegami byli m. in. Tadeusz Puszczyński (sławny kapitan z III powstania śląskiego), Tadeusz Żarski (jeden z najbardziej znanych polskich komunistów) oraz Zygmunt Zaremba (czołowy działacz PPS). W Piotrkowie był jednym z pierwszych twórców skautingu (harcerstwa). Akcje które wtedy podejmował razem z kolegami przeciw Rosjanom bardzo przypominały "mały sabotaż" w czasie II wojny światowej. W 1912 r. na skutek zatargu z władzami rosyjskimi udaje się do Warszawy i rozpoczyna naukę w szkole Mechaniczno-Technicznej. Uczył się wielu przedmiotów technicznych. Rysunku technicznego uczył go Eligiusz Niewiadomski, malarz i dziwak. Zyskał później ponurą sławę mordercy prezydenta Narutowicza. W 1913 r. oficjalnie wstępuje do Polskich Drużyn Strzeleckich. Oprócz tego pasjonuje się historią. Z zachowanej listy lektur dowiadujemy się, że czytał m. in. prace Szymona Askenazego.
W 1914 r. roku wyjeżdża na kurs wojskowy do Galicji. Kurs ten prowadzi późniejszy marszałek Polski - Michał Żymierski. Po tym kursie sam szkolił swoich młodszych kolegów. Prowadził wykłady o fortyfikacji, materiałach wybuchowych. Zajęcia PDS spowodowały kłopoty w szkole. Po raz kolejny nie zdał do wyższej klasy.
Legiony Piłsudskiego
Latem 1914 r. Rowecki znalazł się na kolejnym kursie PDS w Galicji. Tam zastał go wybuch I wojny światowej. 6 VIII 1914 r. różne polskie oddziały paramilitarne zamieniły między sobą na znak zgody odznaki i wspólnie wyruszyły do Królestwa Kongresowego. Rowecki wyszedł z Krakowa do Królestwa 7 VIII 1914 r. W oddziałach tych znaleźli się przywódcy elit politycznych i wojskowych II Rzeczypospolitej. 16 sierpnia w Kielcach oficjalnie utworzono Legiony Polskie. W styczniu 1915 r. uzyskał awans na podporucznika.
17 V 1915 r. zostaje ranny w biodro. Kula jednak została w ciele i dokuczała Roweckiemu przez całe życie. Po raz drugi zostaje ranny jesienią tego roku. W sierpniu 1917 r. zostaje osadzony przez Niemców w obozie w Beniaminowie na skutek odmowy przysięgi na wierność Austrii i Niemcom. W styczniu 1918 r. wstępuje jednak wbrew Piłsudskiemu do Polskich Sił Zbrojnych u boku Niemców. W październiku 1918 r. władzę nad PSZ przejmuje Rada Regencyjna a od listopada Józef Piłsudski. Rowecki bierze aktywny udział w rozbrajaniu Niemców.
Legitymacja Stefana Roweckiego
jako szefa sekcji w Biurze Ścisłej Rady WojennejSłużba w II Rzeczypospolitej
W chwili odzyskania niepodległości Rowecki ma 23 lata. Rowecki udaje się na kurs fortyfikacyjny do Modlina. Pierwsza jego praca z dziedziny wojskowości to: Umocnienia polowe.
W czerwcu znalazł się na Kursie Wojennym Sztabu Generalnego. Zdobył tam bardzo wysoką 8 lokatę. Uzyskuje tam awans na kapitana Sztabu Generalnego.
W maju 1920 r. zostaje odkomenderowany na front pod Kijowem. Zostaje mu powierzone odpowiedzialne zadanie uporządkowania rozbitej brygady. Następnie został dowódcą obrony Kowla, Dubna i Łucka.
W lipcu 1920 r. otrzymuje awans na majora i znajduje się w sztabie Edwarda Rydza-Śmigłego.
W 1922 r. rozpoczął pracę w Wojskowym Instytucie Wojskowo-Wydawniczym. Szefem tego instytutu był wybitny historyk prof. Wacław Tokarz. Rowecki był inicjatorem i przez 10 lat redaktorem "Przeglądu Wojskowego". Pismo to stało na bardzo wysokim poziomie. Było to podstawowe pismo dla wszystkich wyższych oficerów. W instytucie pracował do sierpnia 1926 r. Dzięki temu nie brał udziału w walkach w czasie zamachu majowego. W tym czasie awansował też na podpułkownika.
W 1930 r. otrzymał nominację na dowódcę 55 pp. w Lesznie Wielkopolskim. W Lesznie przebywał przez 5 lat. Otrzymał wtedy awans na pułkownika i odniósł kilka sukcesów na manewrach. Pod jego redakcją został wydany jeden z pierwszych w kraju "Podręcznik dla szkół podoficerskich piechoty". Gdy w listopadzie 1935 r. opuszczał Leszno Wielkopolskie zorganizowano mu uroczyste pożegnanie.
W 1936 r. objął dowództwo Brygady Korpusu Obrony Pogranicza. Siedziba znajdowała się w Czortkowie nad Seretem. Oddział ten miał opinię najlepszej jednostki w elitarnym KOP. Kolejnym miejscem jego pobytu były Kielce.
Stefan Rowecki w randze majora
około roku 1920
Stefan Rowecki z pierwszą żoną Haliną i córką Ireną przed domem przy ul. Śmiałej 16 w Warszawie. 1926 r.
Zakopane 1933 r.
Nad morzem w Rozewiu z żoną Eugenią i córką, 1933 r.
Życie prywatne
W 1918 r. poznał swoją przyszłą żonę Halinę Paszkowską. W 1920 r. pobrali się i mieli jedną córkę Irenę. Do własnego domu wprowadzają się w 1926 r. Zamieszkują razem ze sprowadzonymi z Piotrkowa rodzicami. Ojciec był był przykuty do łóżka i wymagał opieki. Rowecki chociaż nie lubił hucznych zabaw był często zapraszany na oficjalne przyjęcia. Wystrój domu nawiązywał z jednej strony do tradycji dworku szlacheckiego, z drugiej był wyrazem zainteresowań inteligenckich. Jedną z największych pasji było myślistwo. Organizował w tym celu wyprawy na Polesie. Nieraz zostawał królem polowania. Część upolowanej zwierzyny przekazywał do kuchni żołnierskiej. Marzeniem Grota był wyjazd na polowanie do Afryki. Lubił też przejażdżki konne. Chociaż sam był oficerem piechoty wygrywał nieraz zawody jeździeckie z kawalerzystami. Poza tym lubił wszelkie sporty np. pływanie i jazdę na nartach. Do tego wizerunku niezbyt pasuje hobby jakim było zbieranie znaczków i motyli. Jeśli idzie o książki to były prace z dziedziny historii i wojskowości. Poglądy społeczno-polityczne Grota określilibyśmy dziś jako lewicowe, ale bardzo wrogie komunizmowi. Tak jak spora część kadry oficerskiej uwielbiał marszałka Piłsudskiego. Potrafił jednak krytycznie spojrzeć na zamach majowy. Podczas jednego z rautów powiedział o tym wprost Piłsudskiemu. Prawie wszyscy świadkowie myśleli, że jego kariera jest skończona. Jednak Komendant się tylko uśmiechnął - potrafił docenić niewątpliwą odwagę cywilną.
Zdjęcie do paszportu ok. roku 1930
W czerwcu 1939 r. dostał przydział na dowódcę Brygady Pancerno-Motorowej. Miała to być druga taka jednostka w armii polskiej na wzór brygady pod dowództwem płk Stanisława Maczka. Stefan Rowecki dopiero miał tworzyć tą jednostkę. Wykazał przy tym niepospolite zdolności. Decyzja o organizacji brygady przyszła jednak zbyt późno. We wrześniu 1939 r. nie osiągnęła zdolności bojowej. Wobec przewagi wroga Rowecki nie osiągnął jakichś większych sukcesów. Na odnotowanie zasługuje fakt, że pod Tomaszowem Lubelskim(20 IX 1939 r.) jednostka dokonała prawdopodobnie pierwszego w dziejach nocnego ataku czołgów. Po kapitulacji oddziałów polskich pod Tomaszowem Rowecki nie chciał iść do niewoli i przedziera się do Warszawy. Bohater po klęsce wrześniowej musi zdjąć mundur po raz pierwszy od 25 lat.
Zdjęcie z okresu konspiracji, ok. roku 1940
Komendant ZWZ i AK
W październiku 1939 r. przybył do Warszawy w celu zaopatrzenia się w pieniądze i wyprawy do Francji do wojska Sikorskiego. Dowódca pierwszej organizacji podziemnej gen. Michał Karaszewicz-Tokarzewski zaproponował mu pracę w organizacji podziemnej jako swojemu zastępcy. Służbę Zwycięstwu Polsce przemianowano wkrótce na Związek Walki Zbrojnej. Tokarzewski został wkrótce aresztowany a komendantem organizacji podziemnej w kraju został Rowecki. Wtedy to został mianowany na stopień generalski. Rola generał wzrosła po klęsce Francji i ataku Niemiec na ZSRR. Przez ziemie polskie przebiegały szlaki komunikacyjne na wschód.
14 II 1942 roku zmieniono nazwę organizacji na Armia Krajowa od tego momentu zaczyna się rozwój ilościowy i jakościowy organizacji. Jako komendant AK Grot łagodził konflikty między piłsudczykami a zwolennikami Sikorskiego. Od tej pory zaczęto też myśleć o ewentualnym powstaniu przeciwko Niemcom w sprzyjającym momencie. Jednak zdając sobie sprawę z przewagi wroga dowódca zabraniał jakichkolwiek ryzykownych akcji. Znany był jego konflikt ze słynnym majorem Hubalem. Rowecki uważał jego wystąpienie za przedwczesne i niepotrzebnie narażające ludzi. Groził mu nawet sądem wojskowym. Komendant kładł nacisk przede wszystkim na niszczenie transportów wojskowych i działalność wywiadowczą. To właśnie dzięki AK Anglicy dowiedzieli się o niemieckich doświadczeniach z bronią rakietową. Dzięki temu zbombardowano niemiecki ośrodek doświadczalny w Peenemunde 18 VIII 1943 r.
Tablica pamiątkowa nad grobem rodziny Roweckich na warszawskich Powązkach (kwatera 250, rząd 3).
Do zasług Roweckiego w czasie II wojny światowej należy przede wszystkim zaliczyć przeprowadzenie akcji scaleniowej tzn. włączenie w szeregi AK różnych organizacji konspiracyjnych. Udało się to przeprowadzić przede wszystkim dzięki jego autorytetowi. Chociaż nawet on kiedyś powiedział, że ze zgodą w Polsce jest trudniej niż z bronią. W szczytowym okresie AK liczyła 350 tyś. żołnierzy. Po wybuchu powstania w getcie warszawskim na rozkaz Grota żołnierze AK podjęli tam akcje zbrojne.
30 VI 1943 r. został aresztowany w Warszawie przez Gestapo. Podjęto próbę namówienia Grota do współpracy. Związane to było z zerwaniem stosunków między rządem polskim a ZSRR. Niemcy zrezygnowali z prób współpracy z Grotem po zamachu na Hitlera i wybuchu Powstania Warszawskiego. Przez cały ten czas przebywał w Sachsenhausen.
Próby wymiany Grota na dowódców niemieckich podejmował u Anglików premier Stanisław Mikołajczyk. Dokładna data jego śmierci nie jest znana. Najprawdopodobniej został zamordowany wkrótce po wybuchu powstania warszawskiego czyli w sierpniu 1944 r.
Medal pamiątkowy - tombak posrebrzany, oksydowany; dwustronny, bity, 70 mm rok emisji: 1990, nakład: 3000 (posr.), 3000 (pat.)